Özellikle Bulgaristan göçmenleri tarafından baharın gelişini kutlamak ve iyi dilekler sunmak için kullanılan marteniçka bileklikleri Kırklarelili vatandaşların bileklerini süslemeye başladı. Balkan coğrafyasında baharın gelişini kutlama geleneklerinin en sevilenlerinden olan marteniçka bilekliği, Bulgaristan göçmenlerinin yoğun yaşadığı kentlerden biri olan Kırklareli’de, mart ayının başlamasıyla bileklere takıldı.
Bulgaristan’da “Çestita Baba Marta” şeklinde kutlanan bu gelenek şans, sağlık ve huzur için dileklerin tutulmasıyla başladı. Baba Marta (Marta Nine) günümüze kadar korunmuş en saygın geleneklerden biri olma özelliği taşıyor.
Kırklareli’nin işlek caddelerinde bileklikler satılmaya başlansa da geleneğin özünde bilekliğin satın alınmaması, insanların kendisinin yapması gerektiğini ifade eden Bulgaristan göçmenlerinden Nur Kaynar “Biz çok eski yıllardan beri bu geleneğe bağlıyız. Tabii ki bir medet ummuyoruz ama yıl içinde birbirimizle hediyeleşmek, birbirimize iyi dileklerimizi sunmak için bir fırsat olarak görüyoruz. Aslında bilekliğin satın alınmaması gerekiyor. Fakat şimdi caddelerde bu bileklikleri bulmak mümkün.” dedi.
Süs olarak yapılan hediyelik bilekliğin hediye edilmesinin çeşitli inanışların sebebi olduğunu ifade eden Kaynar “Mart ayının başında takılan bileklik ay boyunca takılmaya devam eder. Bileklik takılırken sağlık, şans, bolluk, bereket gibi iyi dileklerde bulunulur. Marteniçkanın özelliği budur. Marteniçkayı dilek tutmadan takmayız.
Marteniçka takan kişi, eğer leylek görürse bilekliği çıkarır ve çiçek açan herhangi bir bitki veya ağacın dalına asarak sağlık için dua eder. Bazı insanlar leylek gördüğünde marteniçkayı toprağa gömüyor. Bazıları da bir taşın altına saklar. Bizde marteniçkayı ağaca bağlarsan dileğin kabul olur şeklinde bir düşünce var.” dedi.
Hikayesi Bilinmiyor
Marteniçkalar bilekleri süslese de hikayesi tam olarak bilinmiyor. Bir rivayete göre Baba Marta aslında soğuk kışın sonunu ve baharın başlangıcını beraberinde getiren bir figürdür. Mutlu olduğunda güneşin parladığına ve öfkesinin soğuk fırtınalar getirdiğine inanılan Baba Marta aslında Mart havasının bir temsilidir.
Mart fırtınaları ve karları Baba Marta’nın bahar temizliği olarak tanımlanır ve son kar, Baba Marta’nın minderlerini sallarken düşen tüylerden geldiğine inanılır. Vatandaşlar, kırmızı ve beyaz ipliklerden marteniçkalar yapar ve sevdiklerine hediye eder, Baba Marta’dan merhamet dilerler. Kışın daha hızlı geçmesini ve baharı getirmesini umarlar.
Haber-Foto: Ecem Işık
