Çok uzun zamandır üzerine düşündüğüm, araştırdığım birkaç konu var. Hatta bunu yaparken de araştırdığım konuyla ilgili birkaç şeye daha rastladım.
İnsanların farklı alışkanlıkları var. Mesela ben bu yazıyı yazarken her zaman oturduğum koltukta, her zaman oturduğum şekilde oturuyorum. Yazıyı yazarken bile aynı hareketleri sergiliyorum. Mesela boynumu rahatlatmak için sağa sola çeviriyor, içeceğimden bir yudum daha alıyorum, ekrana hep aynı açıdan bakıyorum.
Bu ve bunun gibi örnekleri çoğaltmak mümkün. Belki de siz de bu yazıyı okurken biraz önce benim bahsettiğim alışkanlıklardan birini uyguluyor, her zaman gazete okuduğunuz köşede okuyorsunuz.
Başlıkta da söylediğim gibi… Alışkanlıkların gücü.
Hayatımız boyunca bizi rahatlatan şeyleri kendimize alışkanlık haline getiriyoruz. Bu alışkanlıklar içinde ne yazık ki kötü olanlar da var.
Bu değişimlerin arasına iyileri sıkıştırmak, kötüyle değiştirmek için elimizde olan yine aynı güç: alışkanlıklar.
Yani bir şeyi sürekli yapmak, artık bizler için alışkanlık haline geliyor. Peki bir şeyi alışkanlık haline getirebilmek için neler yapmalıyız?
Genellikle bir davranışı alışkanlık haline getirebilmek için yaklaşık yirmi bir gün aynı hareketi tekrarlamamız istenir. Mesela her gün kitap okumayı alışkanlık haline getirebilmek için yirmi bir gün boyunca kitap okumamız yeterli mi?
Yapılan araştırmalara göre evet. Oysa bir şeyi alışkanlık haline getirebilmek için yaptığımız o davranışı basitleştirmek gerekir. Mesela her gün kitap okuyabilmek başlangıçta basit bir hedef gibi görünse de aslında çok parçalı bir iş.
Bu sebeple bu davranışı daha basit bir hale getirebilmek için şunu söyleyebilmeliyiz:
Her akşam on sayfa kitap okuyacağım.
Bu basitleştirmenin altında motivasyon yatıyor. Bir insan bir şeyi yapabildiğini fark ettikçe daha hırslı ve düzenli bir şekilde ilerletiyor bu davranışı. Tam da bu sebeple motivasyonumuzu etkileyen dalgalanmaların kararlılığımızı etkilememesi için en az motivasyona ihtiyaç duyabileceğimiz bir hedef seçmeliyiz.
Alışkanlığımızı güçlendirebilmek için ikinci yapabileceğimiz şey davranışlarımızın dozunu yükseltmek. İlk örneğimizden devam edelim. Kitap okumayı her akşam on sayfa ile sınırlandırmıştık. Şimdi bunları yavaş yavaş yükseltme zamanı. Örneğin ilk on gün, her akşam on sayfa kitap okuduğumuzu varsayalım. Bu on günden sonra kitap okuma dozumuzu artıracağız.
Onuncu günden sonra her akşam yirmi sayfa kitap okuyacağım.
İşte bu adım, hem motivasyonumuzu artıracak hem de alışkanlığımızı pekiştirecek.
Alışkanlık durumlarında son adımımız ise vazgeçmemek olacak. Evet bazı zamanlar ipin ucunu kaçıracak, vazgeçecek, bırakacağız. Bunlar insanlık hali.
Hiçbir şeyi kendi planladığımız gibi yapabilme şansımız olmuyor. Bazı zamanlar bizim dışımızdaki etkenler bizim kendi alışkanlıklarımızı değiştiriyor. Bunu yaşadığımız zaman davranışlarımız da şekilleniyor.
İşte tam böyle bir dönemden geçerken yapmamız gereken ilk şey, alışkanlık haline getirmek istediğimiz şeyden vazgeçmemek olmalı.
Yani bir akşamı dışarda geçirdiğimizde, başka bir işle ilgilendiğimizde alışkanlık haline getirmeye çalıştığımız şeyi bir sonraki gün devam ettirmek.
Yazının da ismin aldığı Alışkanlıkların Gücü kitabında, ek olarak şu sözler söyleniyor:
“Küçük adımlarla başlayın. Küçük kazançlar size devam etmek için itici güç sağlayacaktır. Günde bir saat kitap okumaya başlamak yerine 10 dakika ile başlayın. İradeyi kullanın. Güçlü bir neden bulun. Sürece sahip çıkın. İlk bir iki ay zor olabilir fakat sonra otomatikleşecektir.”
Tam bu sebeple, alışkanlık haline getirmek istediğimiz şeyin peşine düşmeliyiz. Bunlardan vazgeçmemeli. Kendimize alışkanlık haline getirmek için küçük ama sıralanabilecek bir davranış bulmalıyız.
Kötü alışkanlıklarımız yerine iyi alışkanlıklarımı yerleştirebilmek için çalışmayı asla bırakmayalım. Özellikle alışkanlıklarımızın bağımlılıklara dönüştüğü noktalarda, kendimize güvenmeliyiz. Gidişatı değiştirebilmek adına, tüm gücümüzle yola devam etmeliyiz.
Zorlu şeylerin üzerinden gelebilmek, tüm şartlara rağmen hayat koşullarımızı güzelleştirebilmek için yapmamız gereken daha pek çok şey var. Bunlardan ilkini alışkanlıklarımızı değiştirmek yapalım.
Çünkü unutulmamalı ki alışkanlıklarımız hayatımızın büyük bir bölümünü kaplıyor ve aslında hayat standardımızı düzenliyor.
Hepimize güçlü alışkanlıklarımızın peşinden koştuğumuz günler diliyorum.
